Μια σύντομη παρέμβαση στον διάλογο για τη Νέα Διεθνή Τάξη από τον γνωστό Αυστραλό περιβαλλοντικό φιλόσοφο Άρραν Γκαιρ (Arran Gare) και ανταλλαγή με τον Τάκη Φωτόπουλο.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Είμαστε ευτυχείς που αναπαράγουμε την παρακάτω σύντομη παρέμβαση στον διάλογο για τη ΝΔΤ της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, με συγκεκριμένη αναφορά στην Αυστραλία, από τον Άρραν Γκαιρ (Arran Gare), τον γνωστό περιβαλλοντικό φιλόσοφο, η οποία συνοδεύεται από μία σύντομη απάντηση του Τάκη Φωτόπουλου. Ο Γκαιρ, ο οποίος έκανε και σχετική κριτική στο τελευταίο βιβλίο του Τάκη Φωτόπουλου Η Νέα Διεθνής Τάξη εν Δράσει: Παγκοσμιοποίηση, η Επανάσταση του Brexit και η «Αριστερά» – (σύντομα και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Γόρδιος), έστειλε στον συγγραφέα το παρακάτω μεστό νοήματος μήνυμα, το οποίο ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα επεκταθεί.
Ο Γκαιρ, του οποίου η οικολογική ανάλυση και οι προτάσεις του–σε αντίθεση με του πειρισσότερους Πράσινους στοχαστές που πετάνε στα σύννεφα και επικεντρώνονται στο πώς θα διανθίσουν τις ουτοπίες τους (με την αρνητική σημασία του όρου)– είχαν πάντα ρίζες στην κοινωνική και οικονομική σημασία της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, δίνει στην παρέμβασή του μια σύντομη αλλά άκρως σημαντική περιγραφή του πώς εντάχθηκε η Αυστραλία πλήρως στη ΝΔΤ. Υπό αυτή την έννοια, το κείμενό του αποτελεί μία πρωτότυπη και ουσιώδη παρέμβαση πάνω στο διάλογο για τη Νέα Διεθνή Τάξη της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
Ο Γκαιρ αναφέρεται πρώτα στον καθοριστικό ρόλο της αυστραλιανής «Αριστεράς» στην ενσωμάτωση της χώρας στη ΝΔΤ της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Έπειτα προχωρά στην περιγραφή του πώς αυτή η ενσωμάτωση μετέτρεψε μία χώρα πλούσια σε πόρους σε μία εξαγωγική οικονομία, όπου οι στεγαστικές κερδοσκοπικές επενδύσεις, κυρίως από την Κινεζική ελίτ, και η μη βιώσιμη γεωργία, όπως και τα φτηνά εργατικά χέρια των μεταναστών, είναι τα κύρια συστατικά του αυστραλιανού «θαύματος». Οι αναπόφευκτες συνέπειες των «4 ελευθεριών» (ελεύθερη κίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίου και εργασίας)—οι οποίες έχουν πιστά εφαρμοστεί σε όλες τις χώρες ενσωματωμένες στη ΝΔΤ, οδηγώντας στην άνθιση των νεο-εθνικιστικών κομμάτων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ – είναι ότι μόνο λίγοι ντόπιοι Αυστραλοί έχουν αξιοπρεπή δουλειά και, επομένως, γίνεται ιδιαιτέρως οξεία η διαμάχη ανάμεσα στο περιβάλλον και την εργασία, οδηγώντας σε αντίσταση για την περικοπή των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ή την αντιμετώπιση άλλων περιβαλλοντικών καταστροφών–ένα φαινόμενο για το οποίο οι ωφελούμενοι από την παγκοσμιοποίηση, συμπεριλαμβανομένων και αρκετών στην Πράσινη «Αριστερά», κατηγορούν την χαμηλού επιπέδου οικολογική συνείδηση του λαού!
Τέλος, ο Γκαιρ υπογραμμίζει την ιδεολογική και πολιτιστική παγκοσμιοποίηση στην Αυστραλία, όπως εκφράζεται όχι μόνο από τα ΜΜΕ που ελέγχονται- όπως παντού- από τις υπερεθνικές ελίτ, αλλά και από τα πανεπιστήμια, «τα οποία τώρα αντιμετωπίζονται ως υπερεθνικές-πολυεθνικές εταιρίες», και από τους οικονομολόγους στην υπηρεσία των παγκοσμιοποιητικών ελίτ, της μαζικής προπαγάνδας υπέρ του πολυπολιτισμού και ενάντια σε κάθε είδος εθνικισμού και εθνικής κουλτούρας, που σημαδεύεται από «μια προσπάθεια να καταστραφεί η ίδια η ιδέα του έθνους». Έτσι δεν κάνει εντύπωση ότι νέοι Αυστραλοί είναι τώρα εντελώς αδαείς σε σχέση με την ιστορία τους και την Αυστραλιανή λογοτεχνία. Το συμπέρασμά του είναι ότι αυτό που απαιτείται είναι «ένα εμπεριστατωμένο όραμα για ολόκληρη την ανθρωπότητα για το μέλλον, για τις κοινότητες, για τις κοινότητες στη θέση του κοσμοπολιτισμού», το οποίο επίσης ταιριάζει με την ιδέα του Κροπότκιν περί «δημοκρατικού ομοσπονδιακού συστήματος». Κάτι τέτοιο είναι φυσικά πολύ κοντά στο μακροπρόθεσμο όραμα για μία συνομοσπονδία κοινοτήτων βασισμένες σε Περιεκτικές Δημοκρατίες, κάτι που αυτό το περιοδικό πάντα προωθούσε.
Η εκδοτική επιτροπή του Διεθνούς Περιοδικού για την Περιεκτική Δημοκρατία – The International Journal of Inclusive Democracy (16.6.2017)
Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ
Αγαπητέ Τάκη,
Διαβάζω το βιβλίο σου και συμφωνώ σχεδόν με όλο. Η κατάσταση στην Αυστραλία έχει περίεργη φύση και είναι δύσκολο να την αντιληφθεί κάποιος πλήρως. Η Αυστραλία ήταν το πρώτο μέρος όπου μία υποτιθέμενη αριστερή κυβέρνηση, το Αυστραλιανό Εργατικό Κόμμα, άρχισε να εφαρμόζει τον νεοφιλελευθερισμό, ξεφορτώνοντας τους δασμούς, τους ελέγχους στις ροές κεφαλαίων, ξεπουλώντας κρατικές τράπεζες και άλλους θεσμούς κλειδιά. Στην Βικτόρια, μία πολιτειακή κυβέρνηση πούλησε 250 σχολεία, πανέμορφα κτίρια που κατασκευάστηκαν όταν η Αυστραλοί οικοδομούσαν σε εθνικό επίπεδο. Η Αυστραλία ισχυρίζεται ότι είναι μία οικονομική επιτυχία, αλλά έχει ουσιαστικά μετασχηματιστεί σε μία εξαγωγική οικονομία ξεπουλώντας τον ορυκτό της πλούτο, αναπτύσσοντας καλλιέργειες με μη-βιώσιμο τρόπο (κάτι που δεν ανησυχεί τις μεγάλες αγρο-επιχειρήσεις που παίρνουν τον έλεγχο της γεωργίας επειδή θα βγάλουν μεγάλα κέρδη στο μέλλον όταν θα υπάρξουν πραγματικές ελλείψεις σε φαγητό). Έχουμε μία επιδεινούμενη καθαρή επενδυτική θέση (δηλαδή το πραγματικό εθνικό μας χρέος βρίσκεται τώρα γύρω στο 65% του ΑΕΠ) και οι υποτιθέμενες βελτιώσεις στο εισόδημα οφείλονται στον λανθασμένα υπολογισμένο πληθωρισμό. Τώρα αστικές περιοχές ξεπουλιούνται, κυρίως σε πλούσιους Κινέζους. Νεαροί Αυστραλοί βρίσκουν πολύ δύσκολα δουλειές που να έχουν μέλλον, ενώ οι τιμές σπιτιών και ενοικίων έχουν εκτοξευθεί και τα ποσοστά γονιμότητας πέφτουν δραματικά, αφού οι νέοι άνθρωποι δεν έχουν πλέον τα μέσα για να φτιάξουν οικογένεια. Επομένως, οι νέοι υποφέρουν από το γεγονός ότι η χώρα τους έχει ξεπουληθεί. Λόγω όλων αυτών η Αυστραλία είναι περιβαλλοντικά καταστροφική έχοντας ιδιαίτερα μεγάλη δυσκολία στο να περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ή (γενικά) να αντιμετωπίσει την περιβαλλοντική καταστροφή, με αποτέλεσμα να επιτίθεται στους επιστήμονες που φέρνουν άσχημα νέα.
Παρόλα αυτά, αυτό με το οποίο παλεύω είναι με την επιτυχία της παγκόσμιας εταιρειοκρατίας να κατασκευάζει τη συναίνεση. Σε σχέση με τα γενικότερα παγκόσμια ζητήματα που υπάρχουν, τα ορθόδοξα οικονομικά προωθούνται με τέτοιο τρόπο ώστε να νομιμοποιείται ο θρίαμβός τους. Υπάρχουν πολλοί λίγοι οικονομολόγοι που στέκονται κριτικά απέναντι στο ελεύθερο εμπόριο. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο Herman Daly και o Erik Reinert. Ο Daly αναφέρεται σε ένα βιβλίο που επιτίθεται στο ελεύθερο εμπόριο, που εκδόθηκε από τον Culbertson το 1984, το οποίο εκδόθηκε μόνο και μόνο γιατί αυτό έγινε με τη μέθοδο της αυτό-έκδοσης, παρά την σπουδαιότητα του συγγραφέα του. Αυτό που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό με την Αυστραλιανή περίπτωση είναι ότι το 1900, στην ομοσπονδία, το ελεύθερο εμπόριο είχε απορριφθεί. Οι Αυστραλοί δεν ήθελαν να είναι απλά παροχείς πρώτων υλών στους Βρετανούς, οι συνέπειες μιας πρακτικής που ήταν εμφανείς κατά την ύφεση της δεκαετίας του 1890. Ήταν επηρεασμένοι από τις ιδέες της εθνικής οικονομίας του Friedrich List. Ωστόσο, αυτό ήταν απλά ένα μέρος του εύρους των ιδεών που οι πολιτικοί μας και οι μεγιστάνες των ΜΜΕ, έχοντας ως συνενόχους τους ακαδημαϊκούς, έχουν επιδιώξει να διαγράψουν από τη δημόσια μνήμη.
Παρόλα αυτά, αυτό που συμβαίνει πάει πολύ πιο πέρα. Υπάρχει μία προσπάθεια να καταστραφεί η ίδια η ιδέα της ύπαρξης ενός έθνους. Νεαροί Αυστραλοί είναι τώρα τελείως αδαείς όσον αφορά την ιστορία τους και την αυστραλιανή λογοτεχνία, κάτι που έγινε εμφανές όταν ένας φοιτητής από τη Γερμανία που σπούδαζε Αγγλικά για να τα διδάξει (μετά) σε σχολεία στη Γερμανία έμεινε εμβρόντητος από το γεγονός ότι σε λογοτεχνικά θέματα δεν υπήρχε καμία γνώση αυστραλιανής λογοτεχνίας.
Εντούτοις, ένα από τα πιο δύσκολα θέματα είναι η μετανάστευση. Η Αυστραλία είναι γνωστή για τη σκληρή της αντιμετώπιση απέναντι στους πρόσφυγες. Αλλά οι πρόσφυγες χρησιμοποιούνται ως ο αποδιοπομπαίος τράγος για να αποσιωπηθεί αυτό που πραγματικά συμβαίνει. Υπάρχουν πάρα πολλοί μετανάστες, οπότε όταν οι εταιρίες θέλουν εξειδικευμένους υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων μηχανικών, επιστημόνων υπολογιστών ή οτιδήποτε άλλο, μετα βίας παίρνουν στα σοβαρά νέους άπειρους Αυστραλούς και εισάγουν εργάτες από την Ινδία και από αλλού. Προωθείται ο πολυπολιτισμός και κάθε μορφή εθνικισμού θεωρείται «μη πολιτικά ορθή». Και αυτό παρά το γεγονός ότι η Αριστερά αποδεχόταν τον εθνικισμό κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970 και το μεγαλύτερο μέρος της έβλεπε τον πόλεμο του Βιετνάμ ως έναν πόλεμο για την εθνική απελευθέρωση από τη νεο-αποικιοκρατία. Συνεπώς, η κατάρρευση της γονιμότητας των νεαρών Αυστραλών δεν ανησυχεί την κυβέρνηση, καθώς είναι ικανοποιημένη που αντικαθιστά τον γηγενή πληθυσμό με τέτοιο τρόπο που θα καταστρέψει κάθε βάση για μια ενοποιημένη αντίθεση στην οικονομική παγκοσμιοποίηση. Στην πραγματικότητα, οι πολιτικοί και οι διευθυντές των εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων των πανεπιστημίων, τα οποία τώρα αντιμετωπίζονται σαν πολυεθνικές επιχειρήσεις, είναι μία κομπραδόρικη τάξη που έχει επιλεχθεί από την παγκόσμια εταιρειοκρατία.
Το παράξενο πράγμα είναι ότι αυτή η στρατηγική έχει αποτέλεσμα με τους περισσότερους από αυτούς που υποφέρουν τις επιπτώσεις. Πρόσφατα δημοσιεύτηκε ένα άρθρο για την εργασία στην Αυστραλία δείχνοντας πόσοι λίγοι Αυστραλοί γέννημα-θρέμμα έχουν αξιοπρεπή απασχόληση. Ενώ υπήρχε μία αύξηση 474.000 θέσεων εργασίας μεταξύ 2008 και 2016, μόνο 74.000 από αυτές πήγαν σε ντόπιους. Διάβασα τα νούμερα αυτά στο μάθημα της περιβαλλοντικής φιλοσοφίας (που διδάσκω) και η ανταπόκριση ήταν η πλήρης ησυχία από τους περισσότερους φοιτητές με μια δυναμική υποστήριξη των υφιστάμενων πολιτικών από έναν Άγγλο μετανάστη που είχε μία καλή δουλειά, αφού ήρθε στην Αυστραλία με βίζα. Νομίζω ότι το μεταναστευτικό πρόβλημα είναι κάτι που η Αριστερά και οι περιβαλλοντολόγοι πρέπει να σκεφτούν. Προφανώς δεν είναι απλό πρόβλημα, αφού μια κάποια μετανάστευση και η μερική αποδοχή προσφύγων είναι καλό πράγμα.
Κατά τη γνώμη μου, όλο αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μόνο οραματιζόμενοι ένα μελλοντικό συνολικό όραμα για το σύνολο της ανθρωπότητας. Οι Daly και Cobb υποστήριζαν τις κοινότητες των κοινοτήτων στη θέση του κοσμοπολιτισμού. Νομίζω ότι είναι μια καλή ιδέα και ταιριάζει με την ιδέα του Κροπότκιν περι δημοκρατικού ομοσπονδιακού συστήματος με όσο το δυνατόν περισσότερη αποκέντρωση. Αυτό είναι που χρειάζεται για να αντιταχθούμε στην οικονομική παγκοσμιοποίηση και τον σωβινιστικό εθνικισμό, αλλά είναι απίστευτα δύσκολο να κάνουμε τους νέους να σκεφτούν κάτι τέτοιο σοβαρά.
Θα επισυνάψω ένα κομμάτι από μία αυστραλιανή εφημερίδα που δείχνει τι συμβαίνει με την απασχόληση, επειδή πιστεύω ότι υπογραμμίζει ένα πρόβλημα που πρέπει να διευθετηθεί, που αντικατοπτρίζει ένα βαθύτερο πρόβλημα. Ότι οι άνθρωποι (πλέον) δείχνουν τόσο μικρή αφοσίωση σε οποιαδήποτε κοινότητα που έχουν κονιορτοποιηθεί και καθίστανται εντελώς ανίσχυροι. Είναι δύσκολο να γίνει η παρατήρηση ότι χωρίς αυτή την αφοσίωση (στην κοινότητα) ο περιβαλλοντισμός είναι κενός.
Είναι κρίμα που δεν είχα διαβάσει το βιβλίο σου πριν τελειώσω το δικό, αφού θα το χρησιμοποιούσα για να στηρίξω τα επιχειρήματά μου και θα έδινε περισσότερη έμφαση στην έννοια της οικονομικής αυτοδυναμίας.
Να’ σαι καλά,
Άρραν
15.6.2017
Αγαπητέ Άρραν,
Εκτιμώ ιδιαίτερα τα σχόλιά σου επειδή, όπως ακριβώς έκανες και με την κριτική σου στο «Περιεκτική Δημοκρατία», όχι μόνο αντιλήφθηκες την ουσία του βιβλίου αλλά, με την ευκαιρία αυτή, κατάφερες να εφαρμόσεις την ανάλυση της Νέας Διεθνούς Τάξης για την επανάσταση του Brexit και τον ρόλο της παγκοσμιοποιητικής «Αριστεράς», σε μια εξήγηση για την πορεία της Αυστραλίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο επειδή η Αυστραλία (όπως και ο Καναδάς και οι ΗΠΑ) χρησιμοποιούνται από τις παγκοσμιοποιητικές και τις Υπερεθνικές Ελίτ ως τα τέλεια παραδείγματα πολυπολιτισμικών κοινωνιών με καμία έννοια εθνικής ενότητας και λειτουργεί ως πρότυπο που πρέπει να μιμηθούν όλοι οι λαοί του κόσμου. Στην πραγματικότητα, όπως έδειξα στο βιβλίο, οι Υπερεθνικές Ελίτ έχουν καταφέρει να περάσουν ακόμα και σχετικό ψήφισμα στον ΟΗΕ με αυτό τον σκοπό πριν μερικά χρόνια.
Δεδομένης της σημασίας της συμβολής σου που επισημαίνει την βασικά άγνωστη περίπτωση της παγκοσμιοποίηση στην Αυστραλία (η οποία, φυσικά, δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και πολιτιστική και ιδεολογική), αναρωτιέμαι αν είναι δυνατόν να γράψεις άρθρο στο περιοδικό για το θέμα αυτό. Εναλλακτικά, αν δεν μπορείς αυτή τη στιγμή, θα μπορούσες να μας δώσεις άδεια να δημοσιεύσουμε το γράμμα σου στο περιοδικό, συνοδευόμενο με μία μικρή δική μου εισαγωγή;
Να’σαι καλά,
Τάκης
16.6.2017
Υ.Γ. Συμφωνώ ότι το μακροπρόθεσμο ιδανικό πρέπει να είναι μία συνομοσπονδία κοινοτήτων (κατά τη γνώμη μου βασισμένη σε περιεκτικές δημοκρατίες) και, στην πραγματικότητα, το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου ασχολείται ακριβώς με αυτό το θέμα : δηλαδή πώς μπορούμε να μεταβούμε από τη σημερινή καταστροφική ΝΔΤ προς μία δημοκρατική κοινότητα κυρίαρχων εθνών. Αναφέρομαι σε «έθνη» παρά σε «κοινότητες» επειδή πιστεύω ότι αυτό είναι ένα απαραίτητο μεταβατικό στάδιο στη στρατηγική της οικοδόμησης μιας συνομοσπονδίας κυρίαρχων κοινοτήτων.
